Provinciaal Domein van Nieuwenhoven

Masterplan en de bouw van een nieuwe onthaalinfrastructuur voor Domein Nieuwenhoven.

Het Provinciaal Domein Nieuwenhoven is een openbaar parkbos van 161 ha en heeft een lange en boeiende geschiedenis. De verschillende soorten bos, het park, de graslanden, de waterpartijen, de boomgaarden en de omliggende akkers zijn restanten hiervan. Samen met het grootste en oudste bos in de regio Haspengouw maken ze van Domein Nieuwenhoven een plek met een heel gevarieerde natuurbeleving.

Een masterplan met de natuur in de hoofdrol
Met het masterplan schrijven we een nieuw verhaal vanuit de overkoepelende visie om de natuur vooruit te helpen voor vandaag en de toekomst. Alle landschappelijke en architecturale ingrepen zijn gericht op het verbeteren van de natuurkwaliteit en het intensifiëren en verbijzonderen van de beleving ervan. We focussen op het vergroten van de biodiversiteit, het inrichten en beschermen van natuurlijke biotopen en de sensibilisering hiervan bij een breed publiek. Zowel de natuur als de natuurbeleving zal sterk verbeteren, waardoor het domein zich nog meer dan vandaag kan onderscheiden als buitenbestemming.

Langs de bomendreef komen bezoekers aan op het welkomstplein met het nieuwe onthaalgebouw. De natuurlijke visvijver, het bos, het waterlandschap en de bloementuin van de toekomst komen op deze plek samen. Het domein wordt duidelijk leesbaar met doorkijk naar verder weg gelegen delen zoals de nieuwe natuurlijk aangelegde speeltuin. Tegelijkertijd zorgen bankjes voor aangename plekjes in het groen om te vertoeven. Alle natuurbelevingen; die van het bos, de open ruimte, het water en waterlandschap worden in al hun karakteristieken verbijzonderd en versterkt. Ze tonen zich aan de bezoeker in hun optimale vorm. De biologische diversiteit wordt maximaal gestimuleerd door o.a. het aanplanten van ‘clumps’ in het landschap, het omvormen van gazon tot meerjarige bloemenweiden, het aanleggen van een nieuwe bloementuin van de toekomst, het inzaaien van brede natuurvriendelijke oevers met inheems zaaigoed, enz.
Water wordt opnieuw een belangrijke speler in het landschap en zichtbaar, hoorbaar en voelbaar op verschillende plaatsen. De Kelsbeek krijgt de ruimte om te meanderen aan het nieuwe onthaalgebouw, de educatieve vijver en de visvijver worden geïntegreerd met de garantie van een goede waterkwaliteit en de bestaande waterzuiveringsinstallatie die een update krijgt, wordt verplaatst in een nieuw aangelegd waterlandschap. Daarnaast wordt het domein volledig onthard en voorzien van paden in natuurlijk gebonden steenslag dat waterdoorlatend én rolstoelgankelijk is.

Een onthaalpaviljoen dat de natuur omarmt
Zorgdragen voor de natuur gaat hand in hand met duurzaamheid. Omdat de bestaande gebouwen op het domein niet meer voldoen aan de huidige normen en eisen van een toegankelijk onthaal, centraliseren we alle ont­haal-en werkingsfuncties in één nieuw onthaalpaviljoen waardoor de footprint van de mens op de natuur wordt gemi­nimaliseerd. Het paviljoen wordt als een paalwoning in het overstromingsgevoelige waterlandschap geplaatst en volledig cementloos gebouwd met gebruik van duurzame, natuurlijke materialen zoals hout, kalk en hennep. Het is circulair ontworpen, waardoor het in de toekomst makkelijk kan worden aangepast aan veranderende behoeften of zelfs kan worden gedemonteerd met minimale impact op het milieu.
Het onthaalpaviljoen brengt bezoekers meteen dicht bij de natuur. Omringd door verschillende types landschappen is het de plek waar het waterlandschap, de vijvers, het bos en het nieuwe welkomstplein samenkomen met een visuele relatie tot de vernieuwde speelzone. Het zoekt aansluiting met het landschap en benadrukt door zijn ontwerp het belang van het behoud van de natuur. In plaats van de aandacht op zichzelf te vestigen, benadrukt het de schoonheid van het omliggende landschap.

In dit centraal gelegen bezoekersonthaal kunnen be­zoekers informatie vinden over de natuur, het domein en haar geschiedenis. Multifunctionele ruimtes kun­nen gebruikt worden door scholen om te leren over en in de natuur of door lokale verenigingen voor allerlei bijeenkomsten of activiteiten. De kantoren zijn ondergebracht in de rustigere vleugel, terwijl de openbare sanitaire voorzieningen met toegankelijkheidslabel A++ zich bevinden aan de overdekte ontvangstzone.

De bestaande boswachterswoning wordt ruimtelijk opengewerkt en ingericht als een bijenhal voor de lokale imkerwerking met een overdekte picknickplek die uitkijkt op de bloementuin.

• opdrachtgever Provincie Limburg
• locatie Sint-Truiden
• datum 2023
• status ontwerp
• ism Dethier (design&build), Burolandschap (landschap)
• studiebureau Sweco